Zadenbank

De Zadenbank

Hoewel het behoud van plantensoorten in hun natuurlijke biotoop de voorkeur geniet, kan een zadenbank een laatste reddingsboei zijn om bedreigde planten voor uitsterven te behoeden. Zaadjes zijn klein: in een ruimte van enkele kubieke meters kunnen duizenden soorten tegelijk bewaard worden. Bovendien kunnen ze tientallen, ja zelfs honderden jaren hun kiemkracht bewaren als ze voor het invriezen goed gedroogd worden. De langetermijnzadenbank van de Plantentuin bevat vooral zeldzame en bedreigde bloemplanten uit België, bedreigde plantensoorten van de koperflora uit Katanga (Democratische Republiek Congo) en wilde bonen.

Uiteraard bewaren we ook de zaden van de uitgebreide collectie levende planten van de Plantentuin. Het gaat dan om een kortere bewaartermijn, met als doel soorten te vermeerderen. De zaden fungeren ook als back-up voor onze plantencollectie en worden uitgewisseld met andere plantentuinen en wetenschappelijke instellingen overal ter wereld. Jaarlijks bezorgen we onze zadenlijst aan een netwerk van 600 correspondenten.

> List of Seeds (Index seminum)

Zaden van bedreigde wilde planten van bij ons

Een deel van onze collectie bestaat uit de zaden van zeldzame wilde planten uit België. Ze worden bewaard bij een temperatuur van -20 °C, waardoor ze zeer lang (100 jaar) kiemkrachtig kunnen blijven. Regelmatig worden er ter controle kiemingsexperimenten gehouden. Deze ex-situ conservatie past in een wereldwijde strategie om plantensoorten te behouden, en waar mogelijk opnieuw te introduceren in hun natuurlijke omgeving.

 
Zaden van de koperflora uit Katanga

De kopergordel van Katanga in de Democratische Republiek Congo bestaat uit heuvels met extreem hoge concentraties koper in de bodem. Normaal is dat metaal giftig voor planten, maar toch gedijen hier bijzondere soorten, die zich aangepast hebben aan de koperrijke bodem. Het gaat om 600 soorten, waarvan er 30 nergens anders voorkomen. Die flora wordt echter bedreigd door mijnactiviteiten.
De Zadenbank van de Plantentuin is verantwoordelijk voor de langetermijnbewaring van ingezamelde zaden - een waardevolle onderneming op zich, en een belangrijk onderdeel van een bredere conservatiestrategie. Na het beëindigen van de mijnactiviteiten zullen de zaden opnieuw ingezaaid worden om de bodem te stabiliseren en te beschermen tegen erosie.

Zaden van wilde bonen

In onze Zadenbank zit ook een belangrijke collectie wilde bonen en boonachtigen (Fabaceae). Vooral de genera Phaseolus en Vigna zijn goed vertegenwoordigd. Zij omvatten eiwitproducerende planten die een belangrijke rol spelen in de voeding – bijvoorbeeld de gewone boon (Phaseolus vulgaris), de pronkboon (Phaseolus coccineus), de ogenboon (Vigna unguiculata) en de mungboon (Vigna radiata).
De collectie heeft als doel om de genetische variabiliteit van deze groep op lange termijn te behouden – essentieel om de toekomst van deze belangrijke voedselgewassen te verzekeren. Ook hier worden de zaden bij -20 °C bewaard. Een collectie als deze is een belangrijke bron van genetisch materiaal voor wetenschappelijk onderzoek en rassenveredeling.

> Database Phaseolinae