[Science News] - De jacht op invasieve planten met hulp van AI
In Zutendaal werd recent een living lab georganiseerd in het kader van het Europese OneSTOP-project, waarin artificiële intelligentie wordt ingezet om invasieve planten op te sporen. De slimme camera CamAlien, bevestigd aan een voertuig, maakt tijdens ritten duizenden foto’s die automatisch worden gekoppeld aan GPS-coördinaten. Met behulp van AI herkent het systeem plantensoorten die een risico vormen voor de lokale biodiversiteit, zoals de Amerikaanse vogelkers of de Japanse duizendknoop. Zo kunnen bosbeheerders snel zien waar ingrepen nodig zijn en hun beheerplannen beter afstemmen op de realiteit in het terrein.
De technologie maakt deel uit van het Europese OneSTOP-project, waarin 20 partners samenwerken om innovatieve oplossingen te ontwikkelen voor de detectie en het beheer van invasieve soorten. De Universiteit van Aarhus ontwierp het systeem, en Plantentuin Meise en het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) brengen het in de praktijk via living labs in België. OneSTOP, dat van start ging in januari 2025 onder het Horizon Europe-programma, loopt tot 2028. Het project wil de detectie en opvolging van invasieve soorten in Europa versnellen door geavanceerde technologieën en kennisuitwisseling tussen onderzoekers en terreinbeheerders te stimuleren. De CamAlien is een van de eerste tastbare resultaten van dit programma.
“Dankzij de inzet van artificiële intelligentie kunnen we invasieve soorten sneller en nauwkeuriger opsporen. Dat maakt het natuurbeheer niet alleen efficiënter, maar ook duurzamer,” zegt Louise Hendrickx, onderzoeker aan Plantentuin Meise.
De test in Zutendaal is bijzonder omdat het de eerste keer is dat het systeem in een bosrijke omgeving in Vlaanderen wordt gebruikt. Tot nu toe werd het vooral toegepast langs waterlopen en bermen. Het uittesten van de CamAlien in de praktijk, helpt om na te gaant of de technologie ook in complexere omstandigheden – met schaduw, ondergroei en wisselende lichtinval – betrouwbaar kan functioneren. De verzamelde gegevens bieden bovendien de mogelijkheid om op lange termijn de verspreiding van probleemsoorten op te volgen en het effect van beheersmaatregelen te evalueren.
Invasieve exoten vormen een steeds grotere uitdaging voor natuurbeheer, omdat ze inheemse planten verdringen en ecosystemen verstoren. De proefopstelling in Zutendaal toont het potentieel van digitale innovatie om natuurbeheer te ondersteunen.