[Science News] - Themadag "Zaaien met impact" in Plantentuin Meise

Plantentuin Meise en het Departement Omgeving organiseerden op 25 september 2025 een themadag ‘Zaaien met impact’ als onderdeel van het mid-term event van het Interreg-project EXPBIO (Expanding transnational capacities to strengthen plant biodiversity and restoration in the North Sea region) . 

Streekeigen zaden zijn essentieel voor veerkrachtige ecosystemen. Het project EXPBIO heeft als doel de beschikbaarheid van deze zaden te vergroten en tegelijkertijd kennis, samenwerking en bewustzijn hierover te versterken.

Doel van de themadag 

De themadag bracht een honderdtal geïnteresseerden uit ons eigen land samen met experts uit andere landen van de Noordzeeregio om na te denken over de productie van streekeigen zaden in Vlaanderen. Door ervaringen en kennis uit te wisselen, wil Plantentuin Meise samen met zowel internationale als Vlaamse partners de eerste stappen zetten richting een betrouwbaar kader voor de teelt en toepassing van inheemse zaden.

Het programma omvatte verdiepende sessies, praktijkvoorbeelden en interactieve discussies over:

• Herstel van soortenrijke graslanden en recente inzichten uit onderzoek;
• Lokale productie en inzet van zaden, met focus op samenwerking met de zaadsector;
• Participatie en educatie, met aandacht voor hoe burgers en scholen bijdragen aan natuurherstel.
  Daarnaast richtte de themadag zich op een toekomstgerichte uitdaging: het samenbrengen van stakeholders om een certificeringssysteem voor de teelt van streekeigen zaden in Vlaanderen te ontwikkelen. 

Primeur voor Vlaanderen

Tijdens de themadag kregen de deelnemers de kans om de eerste commercieel beschikbare zaadoogstmachine van wilde zaden, de eBeetle uit Zwitserland, aan het werk te zien in Vlaanderen. Het succes van graslandherstel staat of valt met de beschikbaarheid van zaden. Traditioneel gebeurt dit via het uitstrooien van maaisel van soortenrijke graslanden, een arbeidsintensieve methode met beperkt resultaat. Door gebruik te maken van een zaadoogstmachine kan het verzamelen van inheemse zaden veel sneller en efficiënter verlopen, wat nieuwe kansen biedt voor grootschalig natuurherstel. 

Deze themadag legde de basis voor een gezamenlijk kader rond de teelt van streekeigen zaden in Vlaanderen en opent nieuwe perspectieven voor het herstel van de biodiversiteit. 

Conclusie van het debat

Vlaanderen hoeft niet van nul te beginnen: buurlanden als Duitsland en Luxemburg tonen hoe een transparant certificeringssysteem voor streekeigen zaden werkt. Door daarop voort te bouwen kan Vlaanderen een robuust label ontwikkelen, dat tegelijk ecologische én economische voordelen oplevert. Dit is cruciaal om de Europese natuurherstelwet waar te maken en om de lokale markt te versterken – een echte win-winsituatie voor natuur, beleid en sector.