[Science News] - Wanneer een golfbaan helpt om een bedreigde plant te redden

Door intensieve landbouw zijn de natuurlijke habitats op het platteland sterk afgenomen, waardoor talrijke plantensoorten in gevaar zijn gekomen. Een daarvan is de stengelloze sleutelbloem (Primula vulgaris), een plantensoort die vroeger in overvloed groeide langs heggen en weiden in de regio Brugge. Vandaag komt hij alleen nog voor in kleine, geïsoleerde groepjes in een landschap dat geleidelijk verandert in een maïsgebied.

Om deze soort in de regio te behouden, hebben de beheerders van het gebied in samenwerking met Anja Van Geert, een doctoraatsstudente aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB), een origineel experiment bedacht, nl. de sleutelbloem opnieuw introduceren op een golfbaan! 

Jonge plantjes, afkomstig van kruisingen tussen individuen uit verschillende landbouwgebieden, werden op vijf locaties langs de golfbaan van de Damme Golf and Country Club uitgeplant. Het doel? Nagaan of een dergelijke omgeving geschikt is om deze sleutelbloem duurzaam te herintroduceren, haar genetische diversiteit te behouden en de uitwisselingen met de nog aanwezige wilde populaties in de omgeving te versterken.

Ludwig Triest van de VUB en Fabienne Van Rossum van Plantentuin Meise hebben de populaties op de golfbaan en in de omgeving 15 jaar na de eerste aanplantingen bestudeerd. De resultaten van dit onderzoek zijn gepubliceerd in het prestigieuze tijdschrift Annals of Botany, dat ook een portret van onze onderzoekster op Instagram heeft geplaatst. Uit de resultaten blijkt dat de aanplantingen hebben geleid tot een aanzienlijke toename van het aantal planten van deze sleutelbloem in de regio, die een derde van de individuen in het gebied vertegenwoordigt. De nieuwe populaties op de golfbaan vertonen een genetische diversiteit die vergelijkbaar is met en representatief is voor de wilde populaties, waardoor de genetische diversiteit van populaties die inmiddels zijn verdwenen, behouden blijft. Hun aanwezigheid heeft het mogelijk gemaakt om de uitwisselingen van stuifmeel tussen populaties op afstanden van meer dan 1 km te versterken, hoewel er nog steeds bepaalde barrières bestaan voor de verspreiding van bestuivers.

Maar het is niet allemaal rozengeur en maneschijn. Veel populaties blijven verouderen met weinig jonge planten, en wetenschappers hebben een afname van de genetische diversiteit in de loop van de tijd waargenomen. Deze trend zou het voortbestaan van de soort op lange termijn in gevaar kunnen brengen als er niets wordt gedaan om dit te verhelpen. Het is belangrijk de populaties te verjongen via nieuwe individuen en tegelijkertijd de verplaatsing van bestuivers tussen populaties te vergemakkelijken om de genetische diversiteit te optimaliseren.

Ondanks deze uitdagingen toont deze studie aan dat recreatieve ruimtes zoals golfbanen, wanneer ze op een biodiversiteitsvriendelijke manier worden aangelegd, een waardevolle rol kunnen spelen in het behoud van bedreigde soorten. Op voorwaarde dat er voldoende planten worden geïntroduceerd en dat hun locatie zorgvuldig wordt gekozen om een netwerk van populaties te creëren die met elkaar verbonden zijn dankzij bestuivers.

Voor meer informatie: https://doi.org/10.1093/aob/mcaf066