Musa n°65 - Lente 2021

   
 

  • Niews uit de Plantentuin

De lente komt piepen. De eerste lentebolletjes wagen hun kans. Er zit belofte in, zeker dit jaar. Nog enkele maanden en de poort gaat open. Dan heten we jullie welkom via onze spiksplinternieuwe ingangen. Zowel de ingang Meise-dorp als de hoofdingang werden dan helemaal vernieuwd. Deze laatste krijgt ook een nieuwe naam: ingang Keizerin Charlotte, naar de beroemde laatste bewoonster van ons domein.

Tegelijk met de opening zullen ook de omhaagde tuinen langs de eredreef hun geheimen prijs geven. Je ontdekt er iets over de geschiedenis van botanische tuinen en dat je niet alleen je ogen moet gebruiken als je in de tuin loopt.

Met de vernieuwde eredreef heeft ons kasteel ook weer de statige toegang die het verdient. De nieuwe culinaire tuin wordt volop aangeplant en kan binnenkort bezocht worden. We hopen op mooi weer en een rijke oogst.

Het wordt een productief jaar. Er is heel wat om naar uit te kijken.  En tot dan: de lente is er en alle planten zijn klaar voor een nieuwe start. Kom er zeker van genieten!

 

 

  • Planten als inspiratie voor ontwerp en architectuur

De schoonheid en het vernuft van planten inspireert mensen op veel manieren. Biomimecry is hier een specifiek voorbeeld van. Het begrip is afgeleid van het Grieks en betekent zo veel als ‘het leven imiteren’. Planten – en alle andere levende wezens – hebben tijdens hun evolutie over miljoenen jaren vormen, processen en systemen ontwikkeld waar techniek, wetenschap, bouw en architectuur veel uit kunnen leren. Levende wezens zijn immers zo geëvolueerd dat ze zich op een efficiënte en energiezuinige manier optimaal aanpassen aan hun omgeving. Ontwerpers hebben er bijgevolg baat bij om planten te ‘imiteren’ in hun ontwerpen.

Vertrekkend van het startpunt ‘planten en biomimecry’, werkten de docenten van de bacheloropleiding Architectuur van Universiteit Antwerpen voor hun studenten een ontwerpopdracht uit, met als einddoel het ontwerpen van een paviljoen.  In november 2020 zakten een 180-tal eerstejaarsstudenten af naar de Plantentuin, voor de eerste fase van hun opdracht: het observeren en analyseren van een selectie aan planten in het Plantenpaleis. In een tweede stap – de conceptualisering – onderzochten ze welke eigenschappen van de planten herleid kunnen worden tot een idee of concept dat de basis kon vormen voor hun ontwerp. In een laatste fase werd het ontwerp gerealiseerd, rekening houdend met de mogelijkheden en beperkingen op het vlak van constructie.

De knapste ontwerpen zullen in mei en juni 2021 tentoongesteld worden in het HOUTlab van de Plantentuin. Op 30 juni wordt de tentoonstelling afgesloten met een wetenschapscafé rond biomimecry.

 
  • De nieuwe vriendenkaart van de Plantentuin

Plantentuin Meise werkt stevig voort aan een prachtige uitbreiding van ons bezoekersaanbod. In 2021 zullen we de nieuwe ingangen en nieuwe tuinen inhuldigen, zoals de Middeleeuwse Tuin en de Geuren- en Kleurentuin. Vanaf de opening van de ingangsgebouwen zal je als bezoeker ook kunnen kiezen tussen verschillende uitgestippelde wandelingen, die ofwel de highlights van elk seizoen tonen ofwel een verhaallijn uitdiepen, zoals bv. Mensen en Planten.

Gelijklopend hiermee hebben we een nieuwe vriendenkaart gecreëerd waarmee je volop van de Plantentuin kan genieten.

Je hebt nu de keuze uit volgende vriendenkaarten: vriendenkaart Individueel (€ 37 voor 1 volwassene), vriendenkaart Duo (€ 69 voor 2 personen wonend op hetzelfde adres), vriendenkaart Gezin 1 (1 ouder + inwonende kinderen voor € 42), vriendenkaart Gezin 2 (2 ouders + inwonende kinderen voor € 77).

Naast gratis toegang tot ons permanente aanbod (behalve bij speciale evenementen), hebben we een mooi pakket voordelen samengesteld met o.a. jaarlijks 3 extra gratis tickets, een uitnodiging voor een exclusieve vriendendag vol boeiende activiteiten, 10% korting in de Tuinwinkel en in elk seizoen een exclusieve nieuwsbrief van de Plantentuin.

> Meer info over de nieuwe vriendenkaart en alle voordelen op onze website.

 

  • Antarctische diatomeeën zijn uniek

Recent onderzoek, uitgevoerd door een internationaal team onder leiding van Plantentuin Meise (Prof. Dr Bart Van de Vijver) en Universiteit Gent (Prof. Dr Elie Verleyen en Prof. Dr Wim Vyverman) toonde aan dat de microflora van diatomeeën op Antarctica niet alleen heel soortrijk is, maar ook dat de meeste van deze soorten een zeer beperkte verspreiding kennen.

Diatomeeën, ook wel kiezelwieren genoemd, zijn eencellige, microscopisch kleine algen die gekenmerkt worden door hun uitwendig schaaltje dat volledig is opgebouwd uit siliciumdioxide (SiO2), zeg maar glas. Diatomeeën zijn ook belangrijke spelers in de globale koolstofcyclus en zijn bovendien verantwoordelijk voor bijna 25% van de wereldwijde zuurstofproductie.

De soortensamenstelling in meer dan 430 meren uit het hele Antarctische gebied werd onderzocht met behulp van licht- en elektronenmicroscopische technieken. De meeste van de 370 waargenomen soorten bleken nergens anders ter wereld voor te komen en zijn dus uniek voor Antarctica. Maar ook binnen het Antarctische gebied bleek bijna elke soort een zeer beperkt verspreidingsgebied te hebben. De meeste soorten (ongeveer 270) werden aangetroffen in de meren op de sub-Antarctische eilanden die als een gordel rond het Antarctische Continent liggen. Op het witte continent zelf vonden de wetenschappers ‘slechts’ 152 soorten. Bovendien kwamen maar weinig soorten op meerdere plaatsen voor. Dit suggereert dat de succesvolle verspreiding van deze kiezelwieren naar, maar ook binnen Antarctica, zeer beperkt is.

De resultaten van deze studie benadrukken nog maar eens hoe belangrijk de bescherming van dit nog ongerepte continent is. Er is een dringende nood aan maatregelen die ervoor zorgen dat ook in de toekomst het bijzondere karakter van deze algenflora’s niet verstoord wordt.

 

 

 

  • Lancering van DiSSCo-Vlaanderen

Natuurwetenschappelijke collecties, verzameld tijdens eeuwen van veldonderzoek, vormen een historische gegevensbron die essentieel is voor onderzoek. ,Helaas zijn ze vaak moeilijk vindbaar. Miljoenen specimens zijn gehuisvest in honderden instellingen wereldwijd,.Veel van deze collecties niet zijn geïnventariseerd,en de gegevens ervan zijn opgeslagen in vele afzonderlijke databases,. De Europese onderzoeksinfrastructuur DiSSCo (Distributed System of Scientific Collections) biedt nieuwe perspectieven voor de ontsluiting van al deze collecties. 

DiSSCo streeft naar de digitale eenmaking van alle Europese natuurwetenschappelijke collecties, zodat de gegevens gemakkelijk vindbaar, toegankelijk, interoperabel en herbruikbaar (FAIR) worden in een geïntegreerde kennisbank. Door de verschillende collecties met elkaar te verbinden, creëert dit nieuwe opportuniteiten voor onderzoek.

DiSSCo-Flanders vertegenwoordigt de Vlaamse realisatie van dit Europese initiatief. Dit door het FWO (Fonds Wetenschappelijk Onderzoek) gefinancierde project is in januari 2021 van start gegaan en zal 4 jaar duren. Tien Vlaamse instellingen (Plantentuin Meise, INBO, VLIZ, KDMA, EV-ILVO, UGent, KU Leuven, VUB, UA en VBTA) zullen hun krachten bundelen om de internationale zichtbaarheid van de Vlaamse collecties te verhogen. Ze zullen hiervoor een gestandaardiseerde infrastructuur voor collectiebeheer ontwikkelen, om zo een degelijke langetermijnbewaring en een toekomstig gebruik te waarborgen. Vlaanderen wil op die manier een leidende positie innemen, en een excellentiecentrum worden voor collectie-gebaseerde data science.

 

  • Plantentuin Meise sluit zich aan bij de Wereldwijde Coalitie voor Biodiversiteit!

Plantentuin Meise sluit zich aan bij de door de Europese Commissaris voor Milieu Virginijus Sinkevičius gelanceerde Wereldwijde Coalitie voor Biodiversiteit “#UnitedforBiodiversity”. Met deze campagne roept de Commissie op tot een sterkere mobilisatie. Ze wil ook het publiek bewust maken van de noodzaak om de biodiversiteit te beschermen. Dit alles in de aanloop naar de cruciale "COP 15"-bijeenkomst, de 15e vergadering van de Conference Of Parties bij het Verdrag inzake Biodiversiteit, die in de loop van 2021 in China zal plaatsvinden. Wij zijn ook partner van de campagne "Samen voor Biodiversiteit", waarvan de doelstellingen op Belgisch niveau overeenstemmen met die van de wereldwijde Coalitie. Plantentuin roep al onze partners en alle botanische tuinen ter wereld op om ons voorbeeld te volgen en mee aan te sluiten bij de coalitie.

 
  winterfloridylle

Door de Covid 19-omstandigheden kunnen wij op dit moment geen zekerheid geven of bepaalde activiteiten kunnen doorgaan. Wij raden je aan om onze kalender op de website te raadplegen. Bedankt voor het begrip.

Koop een jaarkaart van de Plantentuin en bezoek ons een heel jaar lang of neem een MuseumPass waarmee je de Plantentuin en meer dan 170 andere Belgische musea kan bezoeken

> Bezoek onze website voor meer activiteiten

 

 

  • De iris

De irisis een kruidachtige vaste plant en behoort tot de irisfamilie, de Iridaceae. Er zijn ongeveer 280 soorten irissen in de vrije natuur van Europa en Azië en er bestaan ontelbaar veel cultivars. De bloemen bestaan in alle kleuren van de regenboog. De naam verwijst waarschijnlijk naar de Griekse godin Iris die de regenboog gebruikte om te reizen tussen de goden en de aarde.

Bijna het hele jaar rond kan je van ze genieten. Er zijn vroeg- en laatbloeiers. De bloem is heel herkenbaar met 6 grote bloembladeren waarvan 3 naar beneden hangen en (soms) drie rechtop staan.

Er wordt onderscheid gemaakt tussen irissen met een wortelstok of een bloembol. Onze inlandse gele lis, bloeiend aan de waterkant, heeft zo’n vlezige wortelstok. Ook baardirissen kan je tot de eerste groep rekenen. Ze hebben brede bladeren en grote bloemen. Hun baard bevindt zich op de drie hangende, opvallend gekleurde bloembladeren: de haartjes bieden houvast aan bijen en hommels om de dieper gelegen nectar veilig te bereiken. De blauwe Iris germanica ‘Blue Sapphire’ en de lichtgeel oranje met oranje baard ‘Lovely Light’ zijn mooie voorbeelden van baardirissen. Bolirissen hebben minder opvallende bladeren, ze worden veel als snijbloemen gebruikt.

De sierlijke bloemen vormden een inspiratiebron voor kunstenaars door de eeuwen heen: van reliëfs op de Egyptische piramides tot de schilderijen van Van Gogh. De bloem van de gele lis is symbool van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en stond ook model voor de ‘Franse lelie’ of ‘Fleur de lis’ die je op wapenschilden aantreft.

De wortels van Iris florentina worden dan weer verwerkt in parfums en cosmetica.

De Plantentuin koestert zo’n 30 botanische soorten en 140 cultivars. Een groot aantal staan in het gazon tussen de Eikencollectie en Wild Meise. Een mooie selectie irissen is ook te vinden in het bloementheater, daar kan je ze bewonderen tussen de camelia’s en de pioenen

 

 

 

  • Made in Botanic Garden

Sven Bellanger en Liliane Tytens werken beide als botanisch tekenaar voor Plantentuin Meise. Hun wetenschappelijk tekeningen getuigen van een grote precisie. Deze tekeningen illustreren het onderzoekswerk van de wetenschappers en de Flora’s, uitgegeven door de Plantentuin. We zijn blij om deze botanische schatten met jullie, bezoekers, te delen: een leuke katoenen draagtas, met tekeningen van Sven en een serie postkaarten met tekeningen van Liliane.

Prijs: 4,95 € katoenen zak - 1,5 €/postkaart of 4 € voor 5 postkaarten


Te koop in de Tuinwinkel

 

 

  • Huisgeuren

Ontdek twee unieke huisgeuren. De parfums FLOWERS and CROWD nemen je mee op een wandeling op blote voeten door een veld van bloemen. Ze zorgen voor ontspanning, frisheid en geluk. Je kunt je huis op een subtiele manier aromatiseren en zuiveren. Je kan de spray ook op textiel spuiten. Ze zijn gemaakt van 100% natuurlijke ingrediënten.

Prijs: 16,50 €/parfum


Te koop in de Tuinwinkel

   
   

Uitgever
Plantentuin Meise

Musa komt tot stand binnen de Afdeling Museologie en Educatie:

Voor dit nummer werden teksten aangeleverd door Katrien Clarysse, Tania De Roeck, Koen Es, Franck Hidvégi, Jutta Kleber, Frederic Leliaert, Min Pauwels, Barbara Puttemans, Bart Van de Vijver, Manon van Hoye.

Eindredacteur
Koen Es

Foto's

Plantentuin Meise.

Wil je Musa ook ontvangen, klik hier.