[Science news] - De queeste naar koffie in Yangambi (Democratische Republiek Congo)

Koffie speelt een vitale rol in de dagelijkse routine van vele mensen. Globaal consumeren we zowat 10 miljoen ton koffiebonen per jaar. Meer dan een derde van deze koffiemarkt bestaat uit Robusta koffie (Coffea canephora).

Robusta koffie groeit in de tropische wouden van Midden-Afrika. Deze wilde populaties bevatten genen die potentieel gebruikt kunnen worden om de koffieproductie te verbeteren. Conservatie van deze populaties is dus uitermate belangrijk voor het voortbestaan van ons ochtenddrankje. 

In januari-maart 2020 werkten onderzoekers van Plantentuin Meise samen met lokale botanisten in de regio van Yangambi, in het Congobekken, om planten van C. canephora te lokaliseren. We onderzochten een 20-tal plots in het bos, meestal voorafgegaan door een urenlange wandeling in lastig terrein, waarbij we occasioneel verrast werden door Afrikaanse onweders. Ondanks de moeilijke omstandigheden vonden we toch meer dan 200 koffieplanten. Hiervan zamelden we bladmateriaal in voor genetische analyses, herbariumstalen voor de herbaria in Yangambi en Meise, en stekken voor de levende collectie van het Congolese instituut INERA (Institut National pour l’Etude et la Recherche Agronomiques). Daarenboven vonden we in dezelfde regio minstens nog vier andere koffiesoorten. 

Het vergelijken van C. canephora afkomstig van verschillende plots laat ons toe te onderzoeken hoe menselijke bosverstoring de diversiteit en connectiviteit van wilde koffiepopulaties aantast. Inzichten in hoe we het best de natuurlijke diversiteit beschermen zal de koffieproductie in een veranderende wereld helpen verzekeren. 

Voor dit onderzoek werkt Plantentuin Meise samen met het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO), het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika (KMMA), KU Leuven, de universiteit van Kisangani, het natuurwetenschappelijk onderzoekscentrum (CRSN) van Lwiro en met INERA. Het project wordt gefinancierd door het Fonds Wetenschappelijk Onderzoek (FWO), Belgian Science Policy (BELSPO) en de Europese Unie (FED XI EU).