[Science news] - Ex situ collecties en hun potentieel voor het herstel van uitgestorven soorten
Gezien de toenemende snelheid waarmee soorten verdwijnen, proberen natuurbeschermers hun inspanningen te verdubbelen om toekomstig verlies van biodiversiteit te voorkomen, maar voor in het wild uitgestorven soorten zijn er weinig opties.
Een studie* van verschillende Europese wetenschappers heeft zojuist de vraag gesteld: kunnen uitgestorven plantensoorten terug tot leven gewekt worden, en zo ja, welke rol spelen ex situ plantencollecties (botanische tuinen, zadenbanken, herbaria) bij het herstellen van de genetische diversiteit van planten?
De relevante literatuur werd grondig bestudeerd om de haalbaarheid te beoordelen van het herstellen van verloren plantgenetische diversiteit met behulp van ex situ materiaal en de overlevingskans van de resulterende transplantaties in te schatten. Wereldwijd werden er dertien pogingen ondernomen om in het wild uitgestorven soorten te herstellen, de meeste met materiaal dat in botanische tuinen en zadenbanken wordt bewaard. Er is slechts één geval geïdentificeerd van een plaatselijk verdwenen populatie die uit herbariummateriaal hersteld werd. Acht (60%) van deze gevallen zijn erin geslaagd de doelsoort of -populatie met succes uit te zetten; de andere vijf zijn mislukt of het was te vroeg om de uitkomst te bepalen.
De factoren die het gebruik van ex situ materiaal beperken voor het herstel van de genetische diversiteit van planten in het wild, zijn onder meer de schaarste aan bronmateriaal, de lage levensvatbaarheid en de verminderde levensduur van het materiaal, de lage genetische diversiteit, het gebrek aan evolutie (met name voor het materiaal opgeslagen in genenbanken en herbaria) en sociaal-economische factoren. Moderne praktijken voor het oogsten van plantaardig materiaal bieden echter mogelijkheden om de bewaring van planten in de toekomst te optimaliseren, dankzij verbeterde verzamelprotocollen en groei- en opslagomstandigheden.
De resultaten suggereren dat allerlei ex situ collecties effectief kunnen bijdragen aan het behoud van plantensoorten, op voorwaarde dat ze gebruikt worden met een grondig begrip van de bovengenoemde problemen. Wetenschappers concluderen dat het terugbrengen van in het wild uitgestorven plantensoorten niet 100 procent gegarandeerd kan worden en dat de mogelijkheid van succesvolle herintroductie niet overwogen mag worden om onvoldoende in situ bewaring te rechtvaardigen.
* Abeli T., Dalrymple S., Godefroid S., Mondoni A., Müller J.V., Rossi G., Orsenigo S. 2020. Ex situ collections and their potential for the restoration of extinct plants. Conservation Biology 34: 303-313. https://doi.org/10.1111/cobi.13391